پست‌ها

نمایش پست‌ها از سپتامبر, ۲۰۱۵

رویا، هنر، واقعیت/ قسمت سوم

تصویر
تاملات زیباشناختی  مجله تندیس/  میثم سامان پور اشاره: آخرین مسئله‌ای که در قسمت قبل مطرح کردیم این بود که هم رویا و هم تصاویر هنری به آن خصلت‌های یکتایی که توسط زبان مستقر حذف می‌شود و کنار گذاشته می‌شوند، زبان و بیان از فرمی دیگر، متفاوت از زبان مستقر می‌دهند. برای همین هم خصلت رهایی در خود دارند چرا که به بخش محذوف و سرکوب‌شده‌ی واقعت زبان داده اند. در این شماره به دو تکنیکی اشاره می‌کنیم که در ساخت رویا و اثر هنری دخیل اند. تبدیل یک فرم به فرم دیگر  تمام آنچه رویا‌ـ‌کار یا هنرمند انجام می‌دهند تبدیل یک فرم به فرم دیگر است[1]. برای همین هم است که در فرهنگ عامه چیزهایی مانند آشپزی، خیاطی، ترجمه به عنوان هنر معرفی می‌شوند؛ چرا که تمام این فعالیت‌ها در مورد تغییر فرم است. البته این حرف خیلی کلی است که بگوییم رویا‌ـ‌کار و هنرمند شبیه به هم اند چون فرم‌های اولیه را به دیگر فرم‌ها بدل می‌کنند؛ زیرا از یک طرف فعالیت‌های بسیار وجود دارد که در آن‌ها فرم‌ها به یکدیگر بدل می‌شوند و از طرف دیگر ماهیت تصاویر رویا و تصاویر اثر هنری بسیار با یکدیگر فرق دارند. اما شیوه‌ای ک

رویا، هنر، واقعیت/ قسمت دوم

تاملات زیباشناختی چاپ شده در مجله تندیس/ میثم سامان پور اشاره: در قسمت اول به این مسئله پرداخته شده که تمام محققان پیش از فروید ابژه‌های جهان بیداری را نسبت به تصاویر رویا برتر و در اولویت قرار دادند و به همین خاطر سعی می‌کردند که به نحوی قانونی پیدا کنند که بتواند بازنمایی ابژه‌های واقعیت را در رویا توجیه سازد. از این رو سعی داشتند که روایتی علمی و نظام‌مند از تصاویر رویا به دست دهند، از آنجا که تحت تاثیر فلسفه‌ی نظام‌مند کانت بودند، شیوه‌ای شبیه به شیوه‌ی کانت برای توضیح این تصاویر به کار می‌بستند. اما تصاویر رویا مانند تصاویر آثار هنری قابلیت صورت‌بندی ندارند و نمی‌توان آن‌ها را به شکل شناخت‌شناسی کانتی صورت‌بندی کرد. به همان ترتیب داشتن یک نظریه‌ی علمی در مورد اثر هنری محکوم به شکست است چرا که آثار هنری همچون تصاویر رویا خصلت خلاقه و غیرقابل پیشبینی دارند چیزی که مغایر با صورت‌بندی نظام‌مند علمی است. حال می‌توان گفت که بر اساس شناخت‌شناسی تفاوت میان تصاویر رویا، اثر هنری، و تصاویر شکل‌گرفت در ذهن ما از ابژه‌های واقعی چیست. تفاوت‌ها نشان می‌دهد که تصاویر رویا نمی‌