تجربیات ساده ی من

کتاب آخر داروین در مورد کرم ها بود. کتابی که در آن هیچ حمله ای مستقیمی به مسیحیت و باورهای مذهبی نشده بود. در همان دوران یکی از افراطیون کلیسا مدام در مورد زندگی شخصی داروین نقد می نوشت و در روزنامه ها حملات بسیاری به او می کرد. یکی از فرزندان داروین که تصمیم داشت جوابیه ای برای آن منتقد بنویسد که با مخالفت داروین مواجه شد او در نامه ای در سال 1880 به فرزندش نوشت : "هرچند که من قویا با آزادی بیان در این موضاعات موافق هستم اما (چه درست و چه غلط) به نظرم می آید ، جدل و استدلال  مستقیم علیه مسیحیت و خداباوری نمی تواند تاثیری روی مردم داشته باشد؛ و آزادی اندیشه به بهترین نحو توسط روشنگری آرام اذهان صورت می گیرد، که از پیشرفت آرام علم حاصل می شود. بنابراین همیشه من سعی می کنم از نوشتن در مورد مسیحیت دوری کنم و به علم بچسبم".  آخرین کتاب داروین در مورد کرم ها بود و این که چگونه کل سطح زمین را شکل داده اند. موضوع ای بسیار ساده و بی ربط اما شاید حملات و ضربه ای که این کتاب به مسیحیت و مذهب زد از هر نویسنده و دانشمند دیگری عمیق تر و ریشه ای تر باشد. در دوران سفت و سخت ویکتو